توسعه زیرساخت آب و برق بر تارک خلیج فارس

 خلیج فارس همیشه تاریخ به نام ایرانیان بوده و اکنون نیز الهام‌بخش هویت و ملیت ایرانی است. وظیفه ما برای زنده نگه‌داشتن نام این پیکره آبی، ایجاب می‌کند که برای آبادانی زیستگاه‌های انسانی حاشیه خلیج فارس سخت تلاش کنیم. تاریخ، آبادانی و تمدن را حرمت می‌گذارد و نگه داشتن حرمت نام خلیج فارس به سهم ما در آبادانی سرزمین‌های متأثر از این پهنه آبی ارزشمند نیز بستگی دارد. استان هرمزگان درست بر تارک حساس‌ترین نقطه از خلیج فارس ایستاده و همچون نگهبانی بر فراز تنگه هرمز، در گفت‌وگویی تاریخی با روح ایرانی حلول کرده در خلیج فارس است.

هرمزگان باید همواره سخنی از جنس آبادانی با خلیج فارس بگوید، گفتاری از جنس تلاش مردمان این سرزمین برای آباد ساختن کرانه شمالی خلیج فارس. روز پنجشنبه ۲۶ تیرماه ۱۳۹۹ لحظه‌ای خرسندکننده در تاریخ آبادانی استان هرمزگان بود و جمله‌ای دیگر در گفتار هرمزگان و روح ایرانی خلیج فارس نقش بست.

پویش #هرهفته_الف_ب_ایران در هفته دوازدهم خود به استان هرمزگان رسید و مهم‌ترین طرح‌هایی که در این هفته افتتاح شدند عبارتند از: سامانه‌ نمک‌زدایی (آب‌شیرین‌کن) بندرعباس با سرمایه‌گذاری  ۴۰۰ میلیارد تومان، طرح آبرسانی به شهرستان بشاگرد با سرمایه‌گذاری ۱۸۱ میلیارد تومان؛ واحد شماره ۱ بخش گاز نیروگاه سیکل ترکیبی قشم با ظرفیت ۱۷۵ مگاوات و سرمایه‌گذاری  هزار و ۶۵۰ میلیارد تومان؛ افزایش توان نیروگاه بندرعباس با ظرفیت ۱۱۵ مگاوات و سرمایه‌گذاری  ۴۸ میلیارد تومان؛ ۱۴ پروژه‌ انتقال و توزیع نیروی برق در سطح استان با سرمایه‌گذاری ۳۵۱.۷ میلیارد تومان و دو پروژه تأمین آب و ساماندهی رودخانه‌های استان با سرمایه‌گذاری ۳۶ میلیارد تومان. ارزش سرمایه‌گذاری طرح‌هایی که روز پنجشنبه افتتاح شدند ۲۶۶۷ میلیارد تومان است.

آبرسانی به شهر بشاگرد احتمالاً شیرین‌ترین طرح ایستگاه دوازدهم است. سامانه فاز اول طرح ملی آبرسانی به بشاگرد، علی‌رغم پراکندگی روستاها در این منطقه، تأمین آب شرب و بهداشت سالم و پایدار برای این شهرستان را تضمین می‌کند. این پروژه از جمله مهم‌ترین طرح‌های عمرانی منطقه است که در افق طرح، آب مورد نیاز ۶۱ هزار نفر شامل دو شهر گوهران و سردشت و ۱۲۰ روستا را تأمین می‌کند. آبرسانی در فاز اول به شهر سردشت با جمعیت ۱۲۳۹ نفر و ۸ روستا با جمعیت ۸۷۳۹  نفر (جمعاً ۹ هزار و ۹۷۸ نفر) انجام شده است. این پروژه علاوه بر تأمین نیازهای آب شرب و بهداشت مردم، زمینه توسعه اقتصادی را نیز فراهم می‌کند و از طریق آن امکان تأمین آب مورد نیاز کشاورزی گلخانه‌ای یا مزرعه‌های خورشیدی وجود دارد. نکته حائز اهمیت در خصوص این پروژه دشواری اجرا به علّت اختلاف ارتفاع مسیر خط انتقال و صعب‌العبور بودن آن است که این اختلاف ارتفاع  بالغ بر ۹۰۰ متر شده است.

استان هرمزگان زیرساخت‌های گسترده‌ای نظیر خطوط ارتباط ریلی و جاده‌ای، پایانه‌های بزرگ حمل و نقل دریایی و کارخانه‌های عظیم در حوزه‌های انرژی، فولاد و آلومینیوم دارد و شهرک‌های صنعتی در آن نقش مهمی ایفا می‌کنند. محدودیت‌های منابع آبی استان اما مانعی بر سر توسعه شهرک‌های جدید صنعتی به‌شمار می‌آید. طرح آب‌رسانی به شهرک صنعتی تیرور (میناب) در قالب پویش #هرهفته_الف_ب_ایران فرصتی برای توسعه صنعتی شهرستان میناب و ایجاد فرصت‌های اشتغال پایدار است. شهرک صنعتی تیرور با مساحتی بالغ بر ۱۰۰ هکتار در مجاورت راه ارتباطی بندرعباس- میناب و در فاصله ۲۵ کیلومتری شمال شهرستان میناب قرار دارد و با توجه به قرار داشتن در قلب محدوده زراعی شبکه آبیاری و زهکشی میناب دارای ظرفیت مناسبی جهت سرمایه‌گذاری و اجرای طرح‌های صنایع تبدیلی مواد غذایی است.

تأمین آب شهر بندرعباس یکی از مهم‌ترین الزامات زیرساختی در ساحل خلیج فارس است. تنها منابع تأمین آب مورد نیاز شهر بندرعباس و مناطق اطراف آن، انتقال از سد میناب، سد شمیل و نیان و اخیراً سد سرنی است. انتقال مجموعاً ۲ هزار و ۲۰۰ لیتر در ثانیه آب از این سه سد فراهم است ولی با توجه به نیاز فعلی شهرستان که در حال حاضر بالغ بر ۳ هزار و ۱۰۰ لیتر در ثانیه است، حدود ۹۰۰ لیتر در ثانیه کمبود آب وجود دارد. ساخت سامانه‌ نمک‌زدایی (آب‌شیرین‌کن) بندرعباس با ظرفیت ۱۰۰ هزار مترمکعب در روز (یا هزار و ۱۶۰ لیتر در ثانیه) عملاً مشکل کمبود آب این منطقه را مرتفع می‌کند. جمعیت فعلی بندرعباس حدود ۶۰۰ هزار نفر و جمعیت شهر خمیر و روستاهای غرب بندرعباس (که از طریق این سامانه آبرسانی می‌شوند) حدود ۱۵۰ هزار نفر است و کل جمعیت تحت پوشش به ۷۵۰ هزار نفر می‌رسد. این سامانه همچنین قادر است در ترکیب با آب انتقالی از سدها، کیفیت آب در بندرعباس را نیز بهبود بخشد.

فاز نخست سامانه نمک‌زدایی بندرعباس با ظرفیت تولید ۲۳۲ لیتر در ثانیه در سال ۱۳۹۶ افتتاح و در مدار بهره‌برداری قرار گرفته است و در حال حاضر فاز دوم این طرح به ظرفیت  ۲۳۲ لیتر در ثانیه بهره‌برداری شد که نقش بسزایی در پایداری کمی و کیفی آب شرب بندرعباس خواهد داشت. فاز سوم این سامانه به ظرفیت ۶۹۵ لیتر در ثانیه به همراه خطوط انتقال به طول ۳۳ کیلومتر تا پایان سال ۹۹ به اتمام خواهد رسید و منجر به کاهش تنش آبی شهر بندرعباس و بندر خمیر و ۶۳ روستای مسیر خواهد شد. اعتبار هزینه شده برای فاز دوم سامانه ۴۰۰ میلیارد تومان است.

طرح نمک‌زدایی اجرا شده علاوه بر ابعاد تشریح‌ شده حائز خصایص محیط‌زیستی و اجتماعی قابل توجهی نیز هست. کاهش وابستگی به منابع آب سطحی، افزایش رضایت عمومی مردم و کشاورزان شهرستان میناب بر اثر کاهش آب انتقالی به شهر بندرعباس، ایجاد اشتغال مستقیم پایدار برای ۲۶ نفر، ایجاد اشتغال غیرمستقیم برای ۲ هزار نفر در صنایع منطقه، کاهش برداشت آب از دشت‌های ممنوعه میناب و شمیل و نیان، کاهش فاصله انتقال آب از ۱۰۰ کیلومتر به ۳۳ کیلومتر و به تناسب آن، کاهش مصرف انرژی و هدررفت آب، جلوگیری از پیشرفت پدیده آسیب‌زای فرونشست دشت میناب، بومی‌سازی فناوری نمک‌زدایی، بهبود شاخص‌های اقتصادی و رفاهی مردم شهرهای بندر خمیر و روستاهای منطقه و امکان تأمین آب صنایع غرب شهر بندرعباس و ارتقای ظرفیت‌های بهره‌وری، اشتغالزایی و کارآفرینی نیز از دیگر فواید این طرح است.

هفته یازدهم پویش #هرهفته_الف_ب_ایران شاهد افتتاح طرح‌های صنعت برق نیز بود. واحد شماره یک بخش گاز نیروگاه سیکل ترکیبی قشم با ظرفیت ۱۷۵ مگاوات و سرمایه‌گذاری ۱۶۵۰ میلیارد تومان و افزایش توان نیروگاه بندرعباس با ظرفیت ۱۱۵ مگاوات و سرمایه‌گذاری ۴۸ میلیارد تومان از جمله طرح‌های مهم صنعت برق در این هفته بودند. ۱۴ پروژه‌ انتقال و توزیع نیروی برق نیز در سطح استان با سرمایه‌گذاری ۳۵۱.۷ میلیارد تومان به بهره‌برداری رسیدند. این ۱۴ طرح که زیرساخت لازم برای توسعه صنعتی استان را نیز فراهم می‌کنند با ایجاد اشتغال ۱۸ نفر به صورت مستقیم و ۶۵ نفر به صورت غیرمستقیم در توسعه اجتماعی نیز نقش دارند. تأسیسات ایجاد شده از جمله پست‌ها، فیدرها، خطوط انتقال و توزیع برای استان هرمزگان که در آن شرکت برق منطقه‌ای تأمین‌کننده ۲۰ مشترک صنعتی بسیار بزرگ در حوزه صنایع مهمی نظیر آلومینیوم و فولاد است از اهمیت بالایی برخوردارند. ۶۰ کیلومتر شبکه فشار ضعیف هوایی، ۲۴ کیلومتر شبکه فشار ضعیف زمینی، ۱۴۷ کیلومتر شبکه فشار متوسط هوایی، ۱۱ کیلومتر شبکه فشار متوسط زمینی، ۳۴۵ دستگاه پست هوایی، ۵۵ دستگاه پست زمینی و ۴۸۷۲ چراغ روشنایی معابر با مجموع اعتبار ۸۰ میلیارد تومان نیز در این هفته به بهره‌برداری رسیدند. احداث و تقویت شبکه‌های توزیع نیروی برق در نقاط مختلف استان زیرساخت لازم را برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف را ایجاد کرده و شرایط را برای سرمایه‌گذاران بویژه در بخش‌های تولیدی هموارتر می‌کند. جلوگیری از سرقت شبکه با تبدیل سیم‌های مسی به هادی‌های آلومینیومی روکش‌دار، استفاده از پست‌های فشرده در راستای زیباسازی مبلمان شهری، زمینی کردن شبکه‌های هوایی برای زیبا‌سازی منظر شهری و جایگزین کردن چراغ‌های ال‌ای‌دی به‌جای چراغ‌های بخار سدیم در راستای کاهش مصرف و همچنین جلوگیری از آلودگی نوری از جمله مزایای اجتماعی طرح‌های اجرا شده است.

کلنگ طرح ساماندهی و کنترل سیلاب رودخانه‌های استان هرمزگان نیز در این هفته به زمین زده شد. وﻗﻮع ﺑﺎرﻧﺪﮔﻲهای ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ و بسیار شدید در استان هرمزگان در ﺳﺎل‌های ﮔﺬﺷﺘﻪ و ایجاد سیلاب‌های فصلی با آورد بیش از سه هزار مترمکعب بر ثانیه، خسارات گسترده‌ای به مناطق مسکونی روستایی متعدد، اراضی کشاورزی، جاده‌های ارتباطی و تأسیسات واقع در حاشیه رودخانه‌ها وارد کرده است. ساماندهی و کنترل سیلاب رودخانه‌ جاماش، جلابی و تلنگ گامی به سوی مدیریت سازه‌ای بهتر بر سیلاب و جلوگیری از خسارات گسترده به مناطق مسکونی شهری، روستاها، باغات، اراضی کشاورزی، جاده‌های ارتباطی و تأسیسات انتقال آب و برق واقع در حاشیه رودخانه‌هاست. کاهش خطر سیلاب ضمن کاستن از خسارات هر ساله به استان هرمزگان و کشور، این استان را به محل امن‌تری برای جذب سرمایه‌گذاری و در نتیجه رشد اقتصادی و کیفیت زندگی بهتر برای شهروندان بدل می‌سازد.

بیشتر بخوانید: دلگرمی برای خدمت بیشتر در سال آخر دولت دیپلماسی انرژی با عراق